Άριστες Εργαστηριακές Πρακτικές στην Πολιτιστική Κληρονομιά: Αναβάθμιση των Υποδομών και Διεύρυνση των Ερευνητικών Προοπτικών του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας

Η Πράξη «Άριστες Εργαστηριακές Πρακτικές στην Πολιτιστική Κληρονομιά: Αναβάθμιση των Υποδομών και Διεύρυνση των Ερευνητικών Προοπτικών του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας» στοχεύει στην διεύρυνση και ολοκλήρωση των ερευνητικών δυνατοτήτων του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας (LA@UOP) σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, λειτουργώντας στην κατεύθυνση δύο σύγχρονων συμπληρωματικών κατευθύνσεων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ήτοι: α) τις μη-καταστρεπτικές αναλυτικές προσεγγίσεις τέχνεργων και υλικών της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με έμφαση στην Ηλεκτρονική Μικροσκοπία και με συνοδές φασματοσκοπικές τεχνικές για την αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων αναλυτικών συσκευών, εστιάζοντας κυρίως σε εργαλεία της Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας, και β) Τις ψηφιακές αποτυπώσεις υλικών και χώρων για την ολιστική διαχείριση τέχνεργων, μνημείων και χώρων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Το Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (LA@UOP) το οποίο ιδρύθηκε με ΠΔ το 2007 είναι σε πλήρη λειτουργία από το 2010 έχοντας στις υποδομές του εξοπλισμό που ξεπερνά το ένα εκατομμύριο ευρώ σε χώρους λειτουργικότητας και υψηλής αισθητικής εντός των διατηρητέων κτιρίων της Πανεπιστημιακής Σχολής Καλαμάτας (https://ham.uop.gr/el/ereuna/ergastiria/arxaiometrias).

Με την υλοποίηση της Πράξης, προμήθειας σύγχρονου επιστημονικού εξοπλισμού και δημιουργίας νέων ερευνητικών θέσεων, το LA@UOP θα μπορέσει να αντιμετωπίσει με πληρότητα τον εκπαιδευτικό και ερευνητικό του ρόλο, ως ένα σύγχρονο, καινοτόμο, περιφερειακό Κέντρο Αριστείας με διεθνή ακτινοβολία, στην έρευνα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Παράλληλα, θα δοθεί μεγάλη έμφαση στη συνεχή αλληλεπίδραση με Ερευνητικά Κέντρα, Εφορείες Αρχαιοτήτων, ΝΠΙΔ και εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ

Οι βασικοί στόχοι του Προγράμματος «Άριστες Εργαστηριακές Πρακτικές στην Πολιτιστική Κληρονομιά: Αναβάθμιση των Υποδομών και Διεύρυνση των Ερευνητικών Προοπτικών του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας» (ARISTEAS) είναι η ενίσχυση των υποδομών του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας διαμέσου της αναβάθμισης του υπάρχοντος εξοπλισμού και λογισμικού, καθώς και μέσω της απόκτησης νέου, τεχνολογίας αιχμής, υλικού. Οι τρεις βασικοί άξονες της έρευνας είναι: α) η ανάλυση αρχαιουλικών με έμφαση στα ανόργανα υλικά, β) η τηλεπισκόπηση, και γ) οι ψηφιακές εφαρμογές στην αρχαιολογία και την πολιτιστική κληρονομιά. Εξαιρετικού ενδιαφέροντος είναι η βελτιστοποίηση επιτόπιων και μη καταστρεπτικών μεθοδολογιών για την ανάλυση και απεικόνιση μνημείων και κειμηλίων.

Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος, η Ομάδα Έργου θα σχεδιάσει, δοκιμάσει και αξιολογήσει άριστες πρακτικές εστιάζοντας στην παραγωγή μιας συνολικής σύνθεσης μεθοδολογιών και ερευνητικών κατευθύνσεων. Η ενσωμάτωση βασικών αρχαιομετρικών τεχνικών και εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής είναι επίσης ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.

Ένας επιπλέον στόχος του προγράμματος ARISTEAS είναι η σε βάθος αξιοποίηση του εργαστηριακού εξοπλισμού του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας, στη βάση υλοποίησης έρευνας σε αρχαιολογικά κειμήλια και, γενικότερα, αντικείμενα ή μνημεία πολιτιστικής κληρονομίας από την Ομάδα Έργου (μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες και μεταδιδακτορικοί ερευνητές). Οι εν λόγω ερευνητικές δουλειές θα αναδείξουν την ιδιαίτερα πλούσυα πολιτιστική κληρονομιά της ευρύτερης περιοχής της Πελοποννήσου.

Επιπρόσθετα, 24 μικρής διάρκειας ανταποδοτικές υποτροφίες θα δοθούν σε νέους ερευνητές από Ελλάδα και Εξωτερκό. Οι υποψήφιοι θα αξιολογηθούν στη βάση του κατά πόσο προωθούν οι ερευνητικές τους προτάσεις την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της Αρχαιομετρίας. Οι ωφελούμενοι θα έχουν πλήρη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του εργαστηρίου για την υλοποίηση της έρευνας τους.

Οι ερευνητές θα πραγματοποιήσουν αρχαιομετρική έρευνα σε μια σειρά σημαντικών μελετών περίπτωσης που αφενός θα προκρίνουν την ενδελεχή αξιολόγηση των ερευνητικών μεθοδολογιών και των άριστων πρακτικών και αφετέρου θα συνεπικουρήσουν στη διασπορά των αποτελεσμάτων της Πράξης στην διεθνή ερευνητική κοινότητα.

Συνοπτικά οι στόχοι της Πράξης θα επιτευχθούν με:

Την αναβάθμιση των υπαρχουσών δομών.
Την απόκτηση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής.
Την εκπαίδευση των μελών της Ομάδας Εργασίας σε προηγμένες τεχνικές και μεθοδολογίες.
Την υλοποίηση αρχαιομετρικής έρευνας από την Ομάδα Έργου.
Τη χρηματοδότηση νέων ερευνητών από το εξωτερικό για την πραγματοποίηση μικρής διάρκειας ερευνητικών εργασιών.
Τη φιλοξενία διεθνών συνεδρίων και σεμιναρίων για τη διασπορά των αποτελεσμάτων της Πράξης.

Ως εκ τούτου το Πρόγραμμα «Άριστες Εργαστηριακές Πρακτικές στην Πολιτιστική Κληρονομιά: Αναβάθμιση των Υποδομών και Διεύρυνση των Ερευνητικών Προοπτικών του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας» (ARISTEAS) θα ενισχύσει τη θέση του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου στην Καλαμάτα ως ένα από τα κορυφαία κέντρα αρχαιομετρικής έρευνας στην Ελλάδα. Το Εργαστήριο Αρχαιομετρίας θα είναι σε θέση να παράσχει αναβαθμισμένες υπηρεσίες στην αρχαιομετρική έρευνα εφαρμόζοντας ολιστικές μεθοδολογίες βασισμένες σε προσεκτικά σχεδιασμένες και σε βάθος αξιολογημένες ερευνητικές πρακτικές.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η Πράξη είναι συγχρηματοδοτούμενη από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους και υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία 2014-2020 (ΕΠΑνΕΚ)» του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας.